Bìa sách "50 năm thờ cúng tổ tiên"
LỜI GIỚI THIỆU
 |
| Bìa sách "50 năm thờ cúng tổ tiên" |
LỜI GIỚI THIỆU
Qua Thư Chung của Hội đồng Giám mục Việt Nam ngày 10.10.2013, các Đức Giám mục kêu gọi Cộng đoàn Dân Chúa tại Việt Nam tích cực tham gia vào công cuộc Tân Phúc-âm-hóa trong kế hoạch ba năm 2014-2016.
Đặc biệt, “trong năm 2014, chúng ta hãy cùng nhau Phúc-âm-hóa đời sống gia đình và thúc đẩy gia đình tham gia tích cực vào sứ vụ Loan báo Tin mừng. Hội thánh được gọi là gia đình của Thiên Chúa và mỗi gia đình Kitô hữu được gọi là Hội thánh tại gia. Việc canh tân Hội thánh phải được bắt đầu từ mỗi gia đình, do đó, Hội thánh đặc biệt quan tâm đến các gia đình”.
Đặc biệt, “trong năm 2014, chúng ta hãy cùng nhau Phúc-âm-hóa đời sống gia đình và thúc đẩy gia đình tham gia tích cực vào sứ vụ Loan báo Tin mừng. Hội thánh được gọi là gia đình của Thiên Chúa và mỗi gia đình Kitô hữu được gọi là Hội thánh tại gia. Việc canh tân Hội thánh phải được bắt đầu từ mỗi gia đình, do đó, Hội thánh đặc biệt quan tâm đến các gia đình”.
Để thực hiện điều này, Ủy ban Mục vụ Gia đình trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam đã có tài liệu hướng dẫn với 12 đề tài về Phúc-âm-hóa đời sống gia đình. Một số cố gắng khác như xuất bản sách “Gia đình sống Lời Chúa hàng ngày” của ĐGM Phêrô Nguyễn Khảm, Phó Tổng Thư Ký HĐGMVN, cũng nằm trong hướng đi này.
Tiếp tục hướng cung cấp các tài liệu giúp ích cho Mục vụ Gia đình, hoặc cho chính các Gia đình, dịp hè này chúng tôi xin giới thiệu bốn tập sách mỏng của linh mục Trăng Thập Tự Võ Tá Khánh, giáo phận Quy Nhơn, mà chúng tôi thiết nghĩ rất bổ ích:
- Sữa đức tin và những câu tâm niệm;
- Sổ tay Tân Phúc-âm-hóa gia đình và gia tộc;
- 50 năm thờ cúng tổ tiên.
Ước mong các mục tử cũng như các gia đình, trong công cuộc hội nhập văn hóa một lãnh vực hết sức quan trọng và cốt yếu của Loan báo Tin mừng, hưởng ứng và đón đọc các tài liệu quý giá này.
Nguyện xin Thiên Chúa chúc lành cho các công trình của cha Trăng Thập Tự để có thể đem lại nhiều lợi ích tinh thần cho các gia đình Việt Nam.
Tp. HCM ngày 07 tháng 07 năm 2014
Lm Lữ-Y Nguyễn Anh Tuấn
Thư ký HĐGMVN
Thư Ký Ủy Ban Mục Vụ Gia Đình trực thuộc HĐGMVN
LỜI GIỚI THIỆU CỦA ĐỨC NGUYÊN TỔNG GIÁM MỤCSTÊPHANÔ NGUYỄN NHƯ THỂ
LỜI GIỚI THIỆU
CỦA ĐỨC NGUYÊN TỔNG GIÁM MỤC
STÊPHANÔ NGUYỄN NHƯ THỂ
Năm 1999 Toà Tổng Giám mục Huế đã tổ chức cuộc Hội thảo về Tôn kính Tổ tiên, từ 26 đến 29 tháng 10. Trong lời chia sẻ thánh lễ khai mạc, chúng tôi đã có dịp nhắc lại huấn dụ ngày 10-11-1659 của Bộ Truyền Giáo trao cho hai vị Giám Mục Tiên Khởi Đàng Trong (Đức Cha Lambert de la Motte) và Đàng Ngoài (Đức Cha Francois Pallu), trước lúc các Ngài lên đường nhận nhiệm sở: "Các vị đừng có tìm cách, đừng có tìm lý lẽ để thuyết phục các dân tộc thay đổi nghi thức của họ, tập tục và phong hoá của họ, trừ ra khi tất cả đó rõ ràng là trái ngược với tôn giáo và luân lý. Không có gì bất hợp lý bằng đem nước Pháp, nước Tây Ban Nha hay nước Italia hay một nước Âu Châu nào khác vào Trung Quốc. Đừng đem đến cho các dân tộc ấy xứ sở của các vi, mà chỉ đem đến đức tin, một đức tin không từ chối cũng không làm thương tổn các nghi thức, các tập tục của bất cứ một dân tộc nào, miễn là tất cả đó không có gì là xấu, mà trái lại, đức tin của chúng ta muốn người ta cứ giữ và bảo vệ các thứ đó. Có thể nói rằng bản chất của con người là qúy trọng, yêu mến và coi tập tục của xứ sở mình là hơn hết. Vậy nguyên nhân gây nên xa cách và hận thù là tìm cách thay đổi tập tục riêng của một dân tộc, nhất là những tập tục đã có từ lâu đời. Vậy việc gì sẽ xảy ra, nếu các vị xoá bỏ các tập tục đó để thay vào tập tục của xứ sở các vị, đưa từ ngoài vào? Đừng bao giờ đem so sánh tập tục của các dân tộc đó với tập tục của các nước Âu Châu. Trái lại các vị hãy tìm cách làm quen với những tập tục đó. Hãy chiêm ngắm và ca tụng những gì đáng ca tụng. Những gì không đáng ca ngợi, nếu không nên ca ngợi om sòm như những kẻ nịnh bợ, thì cũng khôn ngoan đừng phê phán hay đừng bao giờ kết án một cách thiếu suy xét hoặc quá đáng..."
Những lời huấn dụ thật cao quý nhưng lịch sử đã không diễn tiến suôn sẻ. Huấn thị Ex quo singulari năm 1742, chấm dứt cuộc tranh cãi về nghi lễ Trung Hoa, cũng đã chấm dứt việc cúng giỗ Ông Bà theo lối xưa. Thế là đã có những hiểu lầm đáng tiếc. Mãi đến ngày 8 tháng 12 năm 1939, qua huấn thị Plane compertum est, Tòa Thánh mới giải toả lệnh cấm đối với người Công giáo Trung Hoa và 25 năm sau, 1964, do lời thỉnh cầu của các Giám Mục Việt Nam, huấn thị này cũng được áp dụng cho cộng đồng Dân Chúa tại Việt Nam.
Cuộc hội thảo trên đây được tổ chức nhằm kỷ niệm 340 năm những lời huấn dụ 1659 va 35 năm việc áp dụng huấn thị Plane compertum est. "Những gì đã xảy ra trong quá khứ, chúng ta không vội quy trách nhiệm cho ai nhưng chúng ta cũng không ngần ngại nhìn thẳng vào vấn đề, để cho Tín Lý Công Giáo và Đạo Đức dân tộc được hài hoà, để cho cõi lòng người Công Giáo Việt Nam hoàn toàn rộng mở trong hiệp thông với Thiên Chúa, với Tổ Tiên và với mọi giới đồng bào"l.
Thấm thoát, nay đã đến kỷ niệm 50 năm áp dụng huấn thị này (1964). Chúng tôi rất vui mừng khi đọc loạt bài chia sẻ của cha Trăng Thập Tự Võ Tá Khánh trong tập sách "Năm mươi năm thờ cúng Tổ tiên". Tác giả không còn ưu tư khắc khoải gì về quá khứ nhưng mạnh dạn bắt tay vào hiện tại và tương lai. Cụ thể như sáng kiến về một quyển Sách Gia lễ Công giáo, về Nghi thức cúng giỗ, về Những ngày truyền thống đồng tộc dưới mái từ đường trăm họ. Không riêng những sáng kiến ấy, mỗi bài chia sẻ trong tập sách này đều mang theo nhiều gợi ý để cùng suy tư, khám phá và dấn thân.
Trong niềm vui và niềm hy vọng ấy, chúng tôi xin được trân trọng giới thiệu tập sách để cùng nhau suy nghĩ, chia sẻ và nhập cuộc.
Huế, ngày 25-01-2014
TGM Têphanô Nguyễn Như Thể
l Trích bài giảng khai mạc cuộc hội thảo |
| Bàn thờ một gia đình Công giáo Việt |
MỘT VÀI KINH NGHIỆM LOAN TIN MỪNG QUA CON ĐƯỜNG ĐẠO HIẾU
Tin mừng đã đến trên quê hương này 480 năm. Một số nhà truyền giáo thuở đầu đã nhìn truyền thống Đạo Hiếu của phương Đông như một cánh cửa rộng mở để đưa mọi người và mọi gia tộc về với Thiên Chúa Cha, Đấng là nguồn gốc mọi gia tộc trên trời dưới đất (x. Ep 3,15).
Thế nhưng rồi cánh cửa đã khép lại. Sau nhiều tranh luận của các nhà truyền giáo, Tòa Thánh đã quyết định rằng người tín hữu Công giáo phương Đông chỉ được bày tỏ tâm tình thiêng liêng đối với Ông Bà Tổ Tiên theo phụng vụ Rôma, và phải ngưng những biểu lộ bên ngoài theo truyền thống văn hóa địa phương. Suốt hơn 200 năm, người Công giáo đành mang tiếng "theo Đạo là bỏ Ông bỏ Bà" để giữ một đức tin tinh tuyền, chưa kể sự ngộ nhận ấy còn góp phần khiến cơn bách hại thêm khốc liệt.
Năm 1964, Toà Thánh áp dụng cho người Công Giáo Việt Nam huấn thị Plane Compertum est đã đề ra cho Giáo hội tại Trung Hoa năm 1938, chấp thuận cho người tín hữu Á Đông được thờ cúng ông bà theo lối xưa. Ngày 14-6-1965, Hội Đồng Giám Mục Việt Nam đã ra thông cáo chính thức về việc áp dụng huấn thị của Toà Thánh.
Cho tới nay sự giải tỏa đã được gần 50 năm, người Công giáo Việt Nam đã mò mẫm từng bước để hội nhập lại vào một truyền thống bị gián đoạn đã quá lâu đời. Nhiều luận văn của sinh viên Công giáo và nhiều sách báo đề cập vấn đề này cũng như nhiều sáng kiến thực hành đã giúp hóa giải được phần nào ngộ nhận nói trên.
Nhân dịp sắp đến kỷ niệm 50 năm việc áp dụng huấn thị Plane compertum est, tôi cũng muốn được đóng góp cho anh chị em đồng đạo một kinh nghiệm kiếm tìm và một số minh họa, mong phần nào gợi hứng để các bạn trẻ Công giáo dấn thân cho mối liên kết dòng họ bên nội và bên ngoại của chính mình. Sau nữa, tôi cũng mong được chia sẻ với đồng bào ngoài Công giáo những nỗi khó khăn và những xác tín sâu xa của người Công giáo trên đường về với nguồn cội. Chắc hẳn những chia sẻ chân thành cũng ôm theo nhiều vụng về, đôi khi thái quá hoặc bất cập, mong được mọi người rộng lượng cảm thông và góp ý.
Thánh nữ Têrêxa Hài Đồng Giêsu là vị thánh gắn liền với giấc mơ Loan báo Tin mừng cho người Việt, và cũng là vị thánh được nâng niu giữa tình gia đình và tình gia tộc. Xin ký thác cho Chị loạt bài này như một phương án mới, một con đường giản dị để đến với anh chị em lương dân và đưa họ đến với Chúa, không còn phải là con đường lẻ loi của từng người hay từng gia đình nhưng là một con đường hành động tập thể: con đường dòng họ, họ Nguyễn cho họ Nguyễn, họ Lê cho họ Lê, họ Trần cho họ Trần, họ nào truyền giáo cho họ nấy.
Một số đoạn trích lại từ quyển "Về Với Cội Nguồn", Nxb PĐ 2012. Độc giả nào muốn, có thể xem toàn văn quyển sách tại:
http://gpquinhon.org/qn/news/nuoc-man/Ve-voi-coi-nguon-633/#.UhHDl9IvnqE
Mọi góp ý xin gửi về: tinmunggiesu@gmail.com.
Kính chúc quý độc giả và gia đình luôn an vui hạnh phúc trong Chúa.
Lm Trăng Thập Tự Võ Tá Khánh