Giuse Phạm Duy Anh, 1990, tgp Saigon
(Giải triển vọng VVĐT 2016)
Ông là biểu tượng của tinh thần lao động chân chính nhiệt thành ; chẳng khác gì con ong làm việc cần mẫn tỉ mỉ ; tựa như danh hiệu người ta gán cho ông, coi ông như một bậc thầy ; dẫu cho ông từ chối, ông vẫn cứ nổi danh đến mức ngay cả khi ông đang tưc giận, ném cả khay màu vào mảnh vải trắng, thậm chí trét màu nghệch ngoạc lên bất kỳ đâu, người ta vẫn công nhận đó là một tuyệt phẩm!Những tác phẩm trứ danh lần lượt ra đời, nhưng ông cho đó chỉ là chút tài mọn, chẳng đáng gì để mà ngợi ca!
Ông sống đơn độc một mình. Bởi tánh khó nên ông chẳng gần được với ai. Có chăng chỉ vài fan hâm mộ vốn say tài ông như đổ. Suốt ngày, ông ngồi ôm giá vẽ có khi quên cả ăn ngủ. Ông sáng tác miệt mài tưởng như không bao giờ cạn kiệt ý tưởng. Vẽ, chính là niềm vui duy nhất của ông, là chất kích thích đẻ ra tiền khiến ông vẽ đến quên chết. Song, lắm khi ông cụt hứng bất tử, lại hay bị đám fan rủ rê. Thế là ông quăng bỏ hết, đi chơi một mạch đến sáng hôm sau mới về
Ông vẽ đủ các loại tranh, nhưng vẽ Phật thì ông thích hơn hết, một phần do ông tôn sùng Đạo Phật. Đức Phật dạy chúng sanh phải có lòng từ bi hỷ xả. Lời dạy của Ngài như dòng suối ngọt ngào thấm đậm vào lòng ông, giúp ông tìm được nguồn năng lượng đích thực, cho ông có được đời sống thanh tịnh. Mỗi khi vẽ về Ngài lòng ông thấy thanh cao nhẹ nhàng. Ông vẽ Phật rất đẹp cũng là nhờ ông có lòng yêu mến Ngài. Vậy nên, tranh vẽ của ông ngày càng nổi tiếng.
Trước kia, ông vốn là người giàu có, từng có một gia đình êm ấm. Vợ ông, một thiếu nữ xinh đẹp, hiền lành. nhưng lại là người Công Giáo, trong khi ông là một Phật Tử sùng đạo. Tuy hai người hai tôn giáo khác nhau nhưng khi hai con tim ập lại, không một thứ công nghệ bóc tách nào có thể chia lìa được họ. Họ lấy nhau vì tình yêu chân thành. Cả hai thỏa thuận đạo ai người nấy giữ. Tuy nhiên, về sống bên nhau được ít lâu ông bỗng đổi tính, thường hay tỏ thái độ khó chịu mỗi khi chị vợ ngồi đọc kinh hoặc đi lễ nhà thờ. Từ đó, hai vợ chồng thường bất hòa lục đục. Cuối cùng, họ quyết định sống ly thân
Việc ly thân với vợ chính ông là người đề xướng. Từ ngày ra ngoài sống một mình ông tưởng đâu lòng ông dễ chịu hơn. Nhưng không, đầu óc ông luôn nghĩ bậy bạ, lại bị đám fan hâm mộ thường xuyên đến nhà rủ ăn nhậu, khiến ông chẳng thể ngồi yên sáng tác được. Đã thế ông còn vừa quen một cô gái trẻ xinh đẹp thường hẹn hò cô nàng đi chơi đây đó
Đó là những ngày trong tâm hồn ông như có ma quỷ, khiến ông luôn bẳn gắt hay la lối vợ con mỗi khi ông trông thấy họ, dù họ chẳng làm gì sai trái. Trong lòng ông luôn dậy sóng, đến nỗi, mỗi lần đi Chùa ông không tài nào ngồi tập trung tụng kinh niệm Phật được. Ông càng sống sa đọa hơn khi bị cô nhân tình đến quấy rầy liên tục. Cô ta quấy nhiễu ông bao nhiêu, ông càng mê say cô ta bấy nhiêu, bất chấp cô ta đã có chồng con. Ông sa vào chuyện tình ái, rồi cơ bạc ăn chơi nợ nần đến bán hết của cải tài sản.
Một ngày kia, trong túi ông chẳng còn tiền bạc rủng rỉnh đi chơi bời nữa. Cũng chẳng còn khách hàng nào đến đặt hàng ông vẻ tranh. Đang ngồi buồn thì người vợ bất ngờ tìm đến gặp ông. Bà nói muốn đặt hàng ông vẽ một bức tranh về Đức Mẹ. Bà biết lúc này ông đang thất nghiệp, sẵn sàng trả cho ông giá cao gấp đôi những nơi khác để ông có tiền tiêu xài. Bà chỉ yêu cầu ông cố gắng thực hiện bức tranh cho đẹp là được
Không hiểu sao lời đề nghị của bà làm ông thấy phấn khích. Người vợ cho biết, nhân dịp lê Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội sắp đến bà muốn tặng bức tranh cho cha xứ, và bà biết trong vùng này chỉ có ông là người thực hiện nổi bức tranh. Dù giữa hai vợ chồng luôn mâu thuẫn nhau về tôn giáo, song bà vẫn tin ông sẽ nhận lời vẽ giúp cho bà
Đã lâu không gặp lại vợ ông tưởng đâu bà vợ không còn muốn gặp ông nữa. Hôm nay bà đến thình lình ông thấy lòng xốn xáng lạ lùng. Thêm nữa, ông đang cần tiền nên không muốn bỏ qua cơ hội. Tuy nhiên, ông bộc bạch từng vẽ nhiều tranh về các vị thần thánh, vẽ Đức Phật, riêng Đức Mẹ thì chưa bao giờ
Người vợ nói vì vợ chồng sắp chính thức ly hôn nên bà muốn ông dành cho bà một kỷ niệm đẹp, để khi xa nhau còn có gì để nhớ về nhau. Vật kỷ niệm chính là bức tranh này. Nghe vợ nói ông thấy mủi lòng, thật khó mà từ chối. Ông cảm nhận sau ba năm sống ly thân, hai vợ chồng khó có thể hàn gắn lại với nhau lại như xưa, cho nên, để không làm bà thất vọng, ông hứa sẽ cố gắng thực hiện bức tranh thật hoàn hảo và muốn coi đây là món quà kỷ niệm cuối cùng ông vẽ dành tặng cho bà trước khi chia tay
Bà vơ đưa cho ông một bức ảnh về khuôn mặt Đức Mẹ, bà muốn ông sáng tác thêm để tạo nên một bức họa khác biệt so với những bức người ta vẽ khá nhiều về Mẹ Maria, bà không muốn có sự trùng lắp
Suốt ba ngày liền ông ngồi vẽ Đức Mẹ mà không sao vẽ nổi, bởi ông không tài nào tập trung được.
Ông gọi điện nói bà cho thêm tư liệu về Đức Mẹ để ông nghiên cứu, xem ông có thể sáng tác được không. Bà vợ gửi cho ông một cuốn sách nói về Đức Mẹ Vô Nhiễm, bà còn gừi cho ông 100 truyện tích về Đức Mẹ Mân Côi, ông đọc ngấu nghiến nghiên cứu suốt cả tháng trời.
Theo kinh nghiệm của ông, muốn sáng tác một bức họa ông phải bỏ công sức đi tìm tài liệu nghiên cứu, sau đó phác thảo bố cục nội dung trong đầu, hình dung về mầu sắc, nét vẽ đặc trưng của riêng ông, nắm bắt được cái hồn của tác phẩm thì ông mới có thể bắt tay vào thực hiện bức vẽ
Nếu muốn vẽ về Đức Phật, hay vẽ về các nhân vật huyền thoại tôn giáo khác, đặc biệt vẽ về Đức Mẹ cần phải có lòng yêu mến thật lòng xuất phát từ trong trái tim, từ tận đáy lòng thì mới có thể lột tả hết cái hồn của bức tranh. Một họa sỹ không thể khiếm khuyết về mặt này, nếu không bức họa sẽ trở nên khô cứng, vô hồn, màu sắc bất ổn sẽ khiến tranh thiếu sức sống. Xưa nay ông chưa vẽ một bức tranh nào mà ông không đặt hết tâm tư tình cảm của mình vào trong tranh. Ông không thể vẽ một bức tranh để rồi khách hàng chê bai dè bỉu ông
Đầu tiên ông vẽ về khuôn mặt Đức Mẹ. Ông không hiểu Đức Mẹ là ai, là người nước nào, mà sao khuôn mặt Mẹ rạng rỡ xinh đẹp đến như vậy. Chỉ vẽ mỗi khuôn mặt Mẹ thôi ông vẽ suốt hai tuần vẫn chưa ưng ý, vừa vẽ vừa ngắm nhìn khuôn mặt từ bi của Mẹ. Ông không thể tin Đức mẹ có một sức thu hút mãnh liệt đến như vậy, cang vẽ ông càng thấy háo hức
Có khi vừa vẽ ông vừa mở sách ra nghiên cứu, nghiền ngẫm, ông đọc không thiếu một chuyện nào về Mẹ, ông đọc say sưa và bị câu chuyện cuốn hút vào, bởi có nhiều truyện tích mà ông đọc không biết chán, những chuyện kể về Mầu Nhiệm Mân Côi. Ông chưa từng biết về Chuỗi Hạt Mân Côi Đức Mẹ cầm trên tay. Nay đọc về các truyện tích ông khám phá Chuỗi Hạt kỳ diệu này. Đã có biết bao linh hồn được cứu nhờ siêng năng lần hạt Mân Côi. Nhờ Chuỗi Hạt mà nhiều người tội lỗi được ơn trờ nên tốt lành. Rồi vì đọc nhiều nên bị nhập tâm lúc nào không hay, cảm thấy hình ảnh Mẹ Maria ngày càng gần gũi với ông hơn
Chính vì lòng ngưỡng mộ Chuỗi Hạt, nên khi vẽ đến đôi bàn tay Đức Mẹ đang trân trọng nắm giữ Chuỗi Hạt trong tay mẹ, khiến lòng nghệ sỹ càng thêm bị thôi thúc. Ông nắn nót vẽ từng nét vẽ tỉ mỉ với một lòng kính trọng tuyệt đối, cho đến khi vẽ trọn vẹn cả khuôn mặt và chuỗi Tràng Hạt. Trong lúc vẽ ông nhận ra một điều, nếu biết đọc Kinh Kính Mừng thì ông tin ông sẽ vẽ tốt hơn nữa. Thế là ông tìm hiểu về Kinh Kính Mừng
Quả thật như vậy, khi vừa vẽ vừa cầm trên tay quyển sách kinh, ông vừa đọc thầm Kinh Kính Mừng. Ông mới thực hiện xong hai phần ba bức tranh mà không thể nào tưởng tượng nổi, ông kinh ngạc khi thấy Chuỗi Hạt mình vẽ bỗng rực sáng không khác gì khuôn mặt Thánh thiện của Đức Mẹ. Ông cảm thấy mình như đang vẽ một tác phẩm diệu kỳ, một kiệt tác, lòng ông Họa Sỹ vui chưa từng có
Buổi sáng hôm đó, khi vưa thức giấc, định đi rửa mặt, ăn sáng rồi tiếp tục công việc. Thế nhưng, ông họa sỹ cảm thấy thèm cà phê một cách kỳ lạ. Ông muốn ra ngoài tìm một quán cà phê nào đó ngồi thưởng thức cà phê, xong rồi về làm việc tiếp.
Khi ông vừa định ra khỏi nhà thì cô nhân tình ông bất ngờ xuất hiện. Cô nhân tình này mấy ngày nay thường gọi điện cho ông, vì suốt một tháng qua ông không hề gặp mặt cô ả. Nay cô nàng mới biết, thì ra ông say mê vẽ tranh hơn cả say mê cô nàng
Cô nàng tức giận đã quay vào nhà định phá bỏ bức tranh, nhưng ông họa sỹ đã nhanh tay cản lại. Cô ta ghen tức gào lên khi trông thấy người đàn bà trong tranh kia sao quá đẹp. Hóa ra ông họa sỹ say mê vẽ bà ấy đến nỗi cô ta gọi điện rủ ông đi chơi ông không thèm đi. Tức giận cô tình nhân cố chấp lao đến quyết phá bức tranh cho bõ cơn tức, nhưng ông đã cho cô gái một cái tát như trời giáng rồi đuổi cô ta đi. Bị đánh khiến cô kia tự ái`, tức giận. Cô ta liền bỏ đi tức khắc
Khi cô tình nhân đi rồi, ông nhận ra một điều lạ lùng. Như thể có ma lực nào đó giúp ông ngăn cản cô tình nhân không cho phá bỏ bức tranh. Tuy nhiên, điều ông thấy ngạc nhiên hơn, là ông chưa từng bao giờ bạo hành cô bạn gái yêu quý của ông, cũng như chưa hề mắng cô ta dù chỉ một lời. Vậy mà hôm nay ông đã cho cô ta một cái tát nảy lửa, lại còn đuổi thẳng cô ta ra khỏi nhà. Nhưng tuyệt nhiên ông không chút hối hận. Trái lại ông cảm thấy tự hào, vui sướng, bởi tác phẩm của ông đã được thực hiện hoàn tất
Ngày hôm sau người vợ đến xem coi ông vẽ ra sao, vì suốt mấy tháng qua bà cũng lo không biết ông có vẽ được không. Thật bất ngờ, khi ông đưa bức tranh ra cho bà xem, bà suýt nữa rú lên vì kinh ngạc. Bởi bà không tin vào mắt mình khi bức tranh ông thực hiện quá đẹp. Khuôn mặt Đức Mẹ, và chuỗi Tràng Hạt Mẹ cầm trên tay ông vẽ rực sáng nổi bật trên nền tranh, y như hình chụp chứ không phải vẽ
Người vợ thắc mắc không hiểu vì đâu mà ông có thể vẽ Đức Mẹ đẹp đến như vậy. Ông kể cho bà nghe tất cả. kể luôn về cô bạn gái muốn phá hủy bức tranh vì ghen tức với Đức Mẹ. Ông nói thẳng ông không bao giờ gặp lại cô gái đó nữa. Ông nói một cách thật lòng, trên ánh mắt ông lộ rõ điều đó. Bà nhận ra ông thay đổi một cách lạ kỳ
Chuyện ông có bồ bây giờ bà mới biết là do chính miệng ông thú nhận, chứ có bao giờ ông nói ra chuyện này! Chỉ bấy nhiêu thôi bà đã thấy kinh ngạc rồi. Ông vui quá đến độ đã hết lên : “ Tất cả là nhờ ơn Đức Mẹ “ Sau những ngày miệt mài vẽ tranh ông thấy lòng mình thanh thản khoan khoái lạ thường
Bà nhét vào tay ông một chiếc phong bì, như bà từng hứa. Nhưng ông từ chối không nhận. Bởi ông cho bà biết, sáng nay ông vừa nhận được một hợp đồng lớn. Ông nói muốn tạ ơn Đức Mẹ vì từ ngày vào nghể ông chưa bao giờ nhận một hợp đồng lớn như vậy
Hai ông bà ngồi nói chuyện với nhau rất lâu trong gian phòng nhỏ như chưa bao giờ được nói. Thái độ của họ cũng hoàn toàn khác hẳn, như thể họ là đôi tình nhân gìà đã xa nhau từ kiếp nào, nay bất ngờ hội ngộ. Họ kể cho nhau nghe biết bao điều, đến nỗi, họ không muốn thời gian trôi qua nhanh…Thời gian ơi, hãy chậm lại để hai con tim quyện nhau trở lại.